6-12 gün içinde belirtilerin başladığını ifade eden Özer, söz konusu hastalığın ölümcül olabileceğini ve hangi kişilerin risk altında olduğunu da bir bir anlattı. Maymun çiçeği alarmı tün dünyayı tedirgin etmeye başlamış durumda. Afrika'da başlayan maymun çiçeği hastalığı geçtiğimiz gün ilk kez Avrupa'ya sıçramış dün İsveç'te ilk vaka tespit edilmişti. Bugün ise söz konusu hastalığın Asya'ya da sıçradığı bilgisi paylaşıldı. Pakistan, üç kişide maymun çiçeği tespit edildiğini duyurdu.
Dünya Sağlık Örgütü maymun çiçeği virüsü sebebiyle iki yıl içinde ikinci kez "küresel halk sağlığı acil durumu" ilan ederken, endişeler tüm dünyayı sardı. Türkiye'den de yakından takip edilen maymun çiçeğiyle ilgili Afrika kökenli öğrenciyi bünyesinde barındıran üniversiteler tedbirlerini anlattı. Karabük Üniversitesi'nden yapılan açıklamada toplum sağlığını tehlikeye atacak herhangi bir duruma karşı büyük bir titizlikte incelemelerde bulundukları kaydedildi. Bir anda tüm dünyada gündem olan maymun çiçeği, koronavirüs salgınını akıllara getirdi.
Söz konusu hastalıkla ilgili açıklamalarda bulunan Medicana Ataköy Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Songül Özer, "Monkeypox (eski adıyla Maymun Çiçeği) hastalığı; yeni bir hastalık değildir. Maymunlarda 1958 yılında, insanlarda ise 1970 yılında tanı konulmuştur. Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Nijerya, bazı Orta ve Batı Afrika ülkelerinde her zaman az sayıda vaka bildirilmiştir. Afrika kıtasından, enfekte hayvanlar ve insanlar aracılığıyla başka ülkelere de yayılım meydana geldi" şeklinde konuştu. 2022 yılı mayıs ayından itibaren ilk defa Afrika ile ilişkisi olmayan, Afrika’ya seyahat etmeyen kişilerde de görülmesi nedeniyle dikkat çektiğini vurgulayan Dr. Öğretim Üyesi Songül Özer, yaşanan süreci şu ifadelerle anlattı: "Bu tarihten itibaren dünyanın çeşitli ülkelerinde, Amerika’da, Avrupa’da da görülmeye başlandı. Bu nedenle Dünya Sağlık Örgütü, küresel halk sağlığı acil durumu ilan etti. Bu sayede salgın oluşmadan kontrol altına alındı. DSÖ, Mayıs 2023 tarihinde Küresel Acil Durumu sonlandırdı.
Mayıs 2023‘ten itibaren Tip 1 denilen ilk görülen türün bir alt tipi olan (Tip 1B) ile hastalık meydana gelmeye başladı. Bu tipin neden olduğu hastalık, ilk görülen tipten daha ciddi hastalığa neden olmaktadır. Tip 1B’nin neden olduğu salgında sadece Kongo’da, Ocak 2024 tarihinden bu yana yaklaşık 15.000 kişi enfekte oldu ve bunların 461’i hayatını kaybetti. Hastalık Kongo dışında Ruanda, Burundi, Uganda gibi ülkelerde de görülmeye başlayınca DSÖ 14 Ağustos 2024 tarihinde yeniden uluslararası halk sağlığı acil durumu ilan etti. Amaç tüm ülkelerin Mpox hastalığına dikkatlerini çekmek, sürveyans çalışması, bağışıklama yapmasını ve korunma önlemlerini almasını sağlamaktır. Afrika’da iki farklı genetik tipi olduğu bilinmektedir. Tip 1 Orta Afrika’da, Tip 2 ise Batı Afrika’da daha sık görülmektedir. Tip 2, daha hafif hastalık yapmaktadır. 2022 yılında görülen tip, daha hafif hastalık yapan tiptir. Ancak, 2023’te Kongo’dan başlayan ve yayılan tipin, daha ağır hastalık yaptığı bilinen Tip 1’in alt tipi (Tip 1B) olduğu saptanmıştır. Muhtemelen bu virüs, ilk formdan sonra mutasyona uğramış ve insanlar arasında daha hızla yayılma özelliği kazanmıştır diye düşünülüyor” dedi. "Hastalık insanlar arasında nasıl yayılıyor?" sorusuna cevap veren Özer, "Hastalık maymunlardan ziyade sincap, sıçan, fare gibi kemirgenlerden insana bulaşıyor. Virüs insana, enfekte hayvan veya insandan veya virüsle kirlenmiş cansız maddelerden, yakın temas yoluyla, deride var olan çizik, çatlak gibi yerlerden temas yoluyla ya da ağız, burun, göz mukozası ve solunum yoluyla bulaşabiliyor" ifadelerini kullandı. Mpox hastalığı, ateş, baş ağrısı, yorgunluk, halsizlik, yaygın kas ağrıları, sırt ağrısı, yüksek ateş gibi genel belirtilerle başlıyor, devamında lenf bezlerinde şişlik ve deri döküntüleri meydana gelmektedir. Belirtiler, virüsle temas ettikten yaklaşık 6-12 gün sonra görülmeye başlamaktadır. Hastalığın 2. ve 3. gününde deri döküntüleri görülmeye başlar. Yüzde, kol ve bacaklarda, avuç içleri ve ayak tabanlarında, ağız içinde, genital bölgede ve gözle görülebilen döküntüler önce kızarıklık şeklinde başlar. Kısa süre sonra deriden kabarık, içi berrak sıvı ile dolu hale gelmektedir. Bir süre sonra berrak sıvı bulanıklaşarak sarımsı renk almaktadır. Püstül adını verdiğimiz bu deri lezyonları, kabuklanarak iyileşip, ortadan kalkıyorlar. Bağışıklık sistemi iyi çalışan, altta yatan kronik hastalığı olmayan kişilerde hastalık, 2-4 hafta içinde kendiliğinden iyileşmektedir.
