2024 Yılında Akaryakıt Sektöründe Kritik Değişiklikler
Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), Türkiye'deki vergi borçlarını düzenlemek ve sektörlerdeki usulsüzlükleri engellemek amacıyla yeni sistemlerin altyapısını oluşturuyor. Bu yıl, özellikle akaryakıt sektöründe vergi kaybını önlemek ve usulsüz fatura kullanımını engellemek için büyük bir adım atılacak. Uygulamanın temelini ise Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) oluşturuyor. Bu sistem sayesinde, vergi mükelleflerinin yakıt alımları daha şeffaf hale gelecek ve vergi kaçakçılığının önüne geçilecek.
UTTS Nedir? Nasıl Çalışacak?
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS), taşıtların akaryakıt istasyonlarından yakıt alırken, her işlemde plaka bilgilerini otomatik olarak sisteme aktaracak bir teknoloji altyapısını içeriyor. Bu sistem sayesinde, her araç akaryakıt alırken plakası, sahiplik bilgisi ve diğer detayları dijital ortamda kayıt altına alınacak. Böylelikle, usulsüz fatura kullanımının ve vergi kaybının önüne geçilmesi hedefleniyor.
1 Ocak 2025’ten itibaren, vergi mükellefleri bu sistemi kullanmak zorunda olacak. Ayrıca, 1 Temmuz 2025 itibarıyla trafiğe kaydolacak yeni araçlar da bu sisteme entegre olabilecek "Taşıt Tanıma Birimleri"ni (TTB) aracına taktırmak zorunda olacak. Bu sistem, sadece ticari araçları değil, bireysel araçları da kapsayacak şekilde yaygınlaşacak.
TTB ve TİM: Yeni Teknolojiler Hayatımıza Giriyor
Yeni düzenlemeyle birlikte, akaryakıt istasyonlarında yakıt dolumunun izlenebilirliğini artırmak için Taşıt Tanıma Birimi (TTB) ve Taşıt İletişim Modülü (TİM) kullanılacak. TTB, her araç için benzersiz bir kimlik numarası gibi işlev görecek ve tüm akaryakıt istasyonlarında okunabilecek. TİM ise, bu bilgilerin güvenli bir şekilde aktarılmasını sağlayacak.
Her akaryakıt istasyonunda en az bir pompa, TTO (Taşıt Tanıma Okuyucu) ve TİM cihazlarıyla donatılacak. Bu cihazlar, akaryakıt dolum işlemini gerçekleştiren taşıtın plaka bilgilerini otomatik olarak kaydedecek ve sistem üzerinden anlık olarak takip edilecek. Bu sayede, akaryakıt istasyonlarındaki usulsüz işlemler engellenmiş olacak.
Yükümlülükler ve Yatırımlar
UTTS ve TTB uygulamaları, her akaryakıt istasyonu için ciddi yatırımlar gerektirecek. Her istasyonun, en az bir pompa noktasında TTO ve TİM cihazlarını bulundurması zorunlu olacak. Bu yatırımların maliyeti, her istasyon için 92 bin TL civarında olacak. Ancak bu maliyet, uzun vadede sektördeki vergi kaybını önlemenin ve düzeni sağlamanın bedeli olarak görülüyor.
UTTS ile Sağlanacak Faydalar
Yeni sistemin en büyük faydası, akaryakıt sektöründeki vergi kayıplarını önlemek olacak. Akaryakıt sektörü, yıllık 40 milyar dolar civarında bir işlem hacmine sahip ve her yıl 50 milyar TL'yi bulan vergi kayıplarına neden oluyor. Bu kayıplar, büyük ölçüde usulsüz fatura kullanımından kaynaklanıyor. UTTS sayesinde, bu tür usulsüzlüklerin önüne geçilmesi bekleniyor. Bu sayede devlet, vergi gelirlerini daha etkin bir şekilde toplayabilecek ve sektördeki kayıt dışılıkla mücadele edebilecek.
1 Ocak’tan İtibaren Zorunlu Olacak
1 Ocak 2025 itibarıyla UTTS sistemi tüm vergi mükellefleri için zorunlu hale gelecek. Bu tarihten itibaren, akaryakıt alımlarında ve taşıt tanıma işlemlerinde yaşanacak tüm veriler, dijital ortamda güvenli bir şekilde izlenecek. Ayrıca, 1 Temmuz 2025 itibarıyla trafiğe yeni kaydolan araçlar, bu sisteme dahil olacak ve taşıtlarına TTB taktırma zorunluluğu olacak.
Akaryakıt Fiyatlarında Sabitlik
Yine, bu sistemin getirdiği önemli bir yenilik de akaryakıt fiyatlarının sabitlenmesi olacak. Taşıtlar için takılacak TTB'lerin fiyatı 1.100 TL + KDV olarak belirlendi ve bu fiyat ülke genelinde sabit olacak. Böylece, TTB ve diğer teknolojik cihazların fiyatlarında farklılık olmayacak ve tüm akaryakıt istasyonları için aynı fiyat uygulanacak.
Sektörde Yeni Bir Dönem Başlıyor
Akaryakıt sektöründe 1 Ocak 2025’te başlayacak bu yeni sistem, sadece vergi düzenlemeleri açısından değil, sektördeki şeffaflık ve denetim açısından da büyük bir adım olacak. Akaryakıt istasyonlarının bu yeni düzenlemelere uyum sağlaması ve gerekli yatırımları yapması gerekecek. Bu değişim, uzun vadede vergi kaybını engellemeyi ve sektörü daha düzenli bir hale getirmeyi hedefliyor.